Η «Μαγεία των Χριστουγέννων» PDF Εκτύπωση E-mail
Προβληματισμοί - Σκέψεις
Τετάρτη, 24 Δεκέμβριος 2008 14:00
Τι είναι αυτό που πολλοί ονομάζουν ως ‘χριστουγεννιάτικη μαγεία’; Κάθε φορά που τα Χριστούγεννα πλησιάζουν, όλο και περισσότεροι δείχνουν να ‘μαγεύονται’ από το ‘άρωμα’ της Γιορτής. Πρόκειται για μια αλήθεια ή για… υποβολή; Πρόκειται για μια ανάγκη ή για μια συνήθεια; Στην πραγματικότητα όλα αυτά συνυπάρχουν, ωστόσο στον καθένα από εμάς κάποιο απ’ όλα αυτά προεξάρχει, συνειδητά ή ασυνείδητα, και είναι αυτό το οποίο μας ωθεί να εμφανίζουμε μια περισσότερο ή λιγότερο ‘εορταστική συμπεριφορά’. Αυτή η συμπεριφορά αφορά έναν κατάλογο «πρέπει» και «θέλω», γι’ αυτό και οι προσφορές μας, τα δώρα μας, κατ’ αυτή τουλάχιστον την περίοδο, αποτελούν πολλές φορές μια – τρόπον τινά – αγοραστική υποχρέωση, μια υποχρέωση που συχνά συνοδεύεται από ανία και δυσαρέσκεια, όταν αφορά τα «πρέπει», κι από άκρατη βουλιμία όταν αφορά τα «θέλω» μας.  

 Στις μέρες της Γιορτής όλοι και όλα μας υπενθυμίζουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τους άλλους και τον εαυτό μας. Όλοι (ακόμα κι εμείς!) έχουν δικαίωμα στην χαρά της Γιορτής! Αυτό το δικαίωμα συνίσταται, ωστόσο, - ιδιαίτερα στις μέρες μας - στο ‘πόσο καλά κρατεί’ η τσέπη μας. Ο  καθ’ οιονδήποτε τρόπο ‘εορτάζων’ πρέπει να ‘βάλει τα καλά του’ και ‘τα δυνατά του’, έτσι ώστε να καταφέρει το ακατόρθωτο: να διασχίσει το μονοπάτι της Γιορτής χωρίς καμιά απώλεια! Στην πραγματικότητα η Γιορτινή περίοδος μοιάζει περισσότερο με περίοδο ‘πολέμου’, παρά με περίοδο ηρεμίας, γαλήνης και εσωτερικής χαράς. Τούτο δεν είναι κάτι καινούργιο. Όλοι ξέρουμε, λίγο-πολύ,  την κόπωση την οποία επιβάλλουμε στον εαυτό μας προ της ‘τελικής πτώσης’. Ναι, στην Γιορτή όλοι μας, λίγο-πολύ, προετοιμαζόμαστε – ο καθένας με τον τρόπο του και για τους δικούς του λόγους – για να ‘πέσουμε’, να πέσουμε κάτω από την κούραση,  να πέσουμε κάτω από το φαγητό, να πέσουμε κάτω από τα σπασμένα νεύρα μας, να πέσουμε κάτω από την θλίψη μας για όσα δεν μπορέσαμε να ‘πάρουμε’, να ‘δώσουμε’, να ‘προβλέψουμε’, να χαρούμε… με δυο λόγια: για όσα δεν μπορέσαμε να ‘πετύχουμε’. 

 Έτσι, η Γιορτή αφορά περισσότερο μια ήττα, παρά μια νίκη, αφορά περισσότερο μια καταδυνάστευση και μια αιχμαλωσία, παρά μια ελευθερία ή απελευθέρωση.  Ποια είναι, λοιπόν, η ‘μαγεία της Γιορτής’; Μήπως το γεγονός πως μπορούμε να ‘συρθούμε’ προς ‘νέες πτώσεις’; Ή μήπως το γεγονός πως σχεδόν υπνωτισμένοι, πολλοί από εμάς, αναλωνόμαστε μέσα σε δαιδάλους ‘πρέπει’, ‘επίδειξης’ και ‘πλαστού ενθουσιασμού’; Αν υπάρχει ‘μαγεία’ μέσα σ’ αυτή την ατμόσφαιρα Γιορτής, τότε σίγουρα δεν έχει και πολύ φωτεινό χρώμα…  

Είναι γεγονός πως έχουμε λησμονήσει πολλά είναι εξ ίσου γεγονός, ωστόσο, πως ό, τι πρέπει να μάθουμε ή να ξαναθυμηθούμε, θα έπρεπε να αφορά το ορθό και όχι το στρεβλό, την νίκη και όχι την ήττα, την χαρά και όχι την θλίψη… Αν μπορούμε να νιώσουμε ευτυχείς μ’ ένα ζευγάρι καινούργια παπούτσια που αγοράσαμε ή μας δωρίσανε, γιατί να μη μπορούμε να είμαστε ευτυχείς και χωρίς αυτά; Χρειάζεται τέτοιου είδους ‘στηρίγματα’ η αληθινή ευτυχία; Και βέβαια όχι, και βέβαια όλοι το γνωρίζουμε αυτό! Όμως πόσοι από εμάς μπορούμε να ‘φθάσουμε στη Γιορτή με τα χέρια γυμνά’; Δυο ‘γυμνά χέρια’ στη Γιορτή μπορεί να ισοδυναμούν για πολλούς από εμάς με το τέλος της ευτυχίας.  

Η Γιορτή, για τους περισσότερους, είναι μια σχέση δούναι και λαβείν αυτή η σχέση, όμως, αφορά σ’ όλες τις καταστάσεις της ζωής και δεν αποτελεί την ‘αποκλειστικότητα’  μιας γιορταστικής περιόδου. Πολλοί λένε πως στην Γιορτή προεξάρχει η Αγάπη, όμως για ποια αγάπη μιλούν, όταν όλα τα βλέμματα κι όλες οι μικρές ή μεγάλες ‘προετοιμασίες’ και προσπάθειες αφορούν στο τι θα ‘δείξουμε’, στο τι θα ‘πάρουμε και θα δώσουμε’ ή στο πώς θα ‘περάσουμε καλά’; Βέβαια η αγάπη συμμετέχει σε όλα αυτά, όμως μόνον αυτό είναι η Αγάπη; Αν είναι μόνον αυτό, τότε γιατί - μ’ αυτό τον τρόπο - δεν ‘γιορτάζουμε’ καθημερινά; Μήπως γιατί δεν θα επαρκούσαν τα χρήματά μας; Μα τότε ποιος γιορτάζει; Μήπως μόνον αυτός που μπορεί ‘να έχει’;

   

Ο καθένας μέσα στη Γιορτή μπορεί να ανακαλύψει πολλά για τον εαυτό του. Ένας ‘εξωτερικός εορτασμός’ είναι πάντοτε μια καλή αφορμή για πολλές ‘εσωτερικές αποκαλύψεις’. Τις περισσότερες φορές, βέβαια, στεκόμαστε στο εξωτερικό και πού λόγος για ο, τιδήποτε άλλο! Όμως, ακόμα και μέσα σ’ αυτή την ‘εξωτερικότητα’ η Γιορτή μπορεί να εμφανίσει (και εμφανίζει) πολλές βαθιές και θλιβερές πτυχές του εαυτού και της ζωής μας. Από τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τους άλλους, όταν ‘υποχρεωμένοι’ όντας στεκόμαστε προβληματισμένοι μπροστά στη βιτρίνα, μη ξέροντας τι να διαλέξουμε (κάτι φθηνό για να ‘βγάλουμε την υποχρέωση’ και να περισσέψει τίποτε και για εμάς, ή κάτι πανάκριβο για ‘να τους μπούμε στο μάτι’, αφού τόλμησαν και νόμισαν πως ‘δεν έχουμε μία’!…), μέχρι τον τρόπο με τον οποίο αγοράζουμε (αν αγοράζουμε) κάτι για τον εαυτό μας… Από τον τρόπο που σκεφτόμαστε ποιος κάλεσε ποιον και γιατί στο ρεβεγιόν, μέχρι τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε εμείς το ποιους θα πρέπει να καλέσουμε τις γιορτές στο σπίτι μας. Από τον τρόπο που σκεφτόμαστε να ξεφύγουμε από συγγενείς και φίλους, αποφεύγοντας τις πολλές οικειότητες, τα δώρα και τις φασαρίες, μέχρι τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε να αποδράσουμε από το κλεινόν άστυ…

  

Η Γιορτή αποτελεί, για όλους, μια καλή αφορμή για παντός είδους αφορισμούς. Ο καθένας στοιχειοθετεί την δική του λίστα με ‘πρέπει’, η οποία και πρέπει να γίνει σεβαστή. Πολλοί, λιγότερο σίγουροι για τον εαυτό τους (ή και για την… Γιορτή), αρχίζουν τις ερωτήσεις: «Τι χαμόγελο θα ‘φορεθεί’ φέτος στη Γιορτή;», «Να τους αγνοήσω και φέτος αυτούς, ή να δώσω ‘τόπο στην οργή’ και να τους καλέσω μαζί με τους υπόλοιπους;», «Ποια η συνταγή του φετινού γιορταστικού τραπεζιού; Γιατί έχουμε βαρεθεί όλο τα ίδια και τα ίδια…», «Τι χρώμα θα είναι φέτος τα διακοσμητικά κουκουνάρια;»…. Ναι, οι ερωτήσεις ποικίλουν× όπως ποικίλουν και οι παντός είδους ‘απαιτήσεις’ μας.

  

Ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Γιορτής, οι ‘απαιτήσεις’ μας απογειώνονται στα ύψη. Οι μισθοί μας ‘δεν μας  φθάνουν’ (αν μας ‘έφθαναν’ ποτέ δηλαδή), αλλά κυρίως τότε, με παροιμιώδες θάρρος, εξαπολυόμαστε προς δανειοδοτήσεις παντός τύπου (και παντός καιρού), σίγουροι ή αμέριμνα αισιόδοξοι πως μετά το τέλος της Γιορτής όλα θα πάνε καλά… Ποιος μας εγγυάται γι’ αυτό; Κανείς ίσως, αλλά η Γιορτή είναι γιορτή και οι προδιαγραφές της διασκέδασής μας και της ευτυχίας μας πρέπει να μην ‘υποτιμώνται’…

  

Έτσι η Γιορτή δεν ισοδυναμεί πλέον με μια ‘δαπάνη’, αλλά με σπατάλη και η σπατάλη, όπως κάθε τι άλλωστε, δεν περιορίζεται μοναχά σε μια αυστηρά ‘υλική’ ή χρηματική ‘διάσταση’, αλλά σε όλους τους τομείς της ζωής μας, σε όλες τις πτυχές του χαρακτήρα μας  και της προσωπικότητάς μας. Για πολλούς η σπατάλη την περίοδο της Γιορτής είναι κάτι το αυτονόητο. Λες και πρόκειται για την ‘εξαγορά’ της ευτυχίας μας… Κι ύστερα; Όταν η Γιορτή τελειώσει, τι θα κάνουμε; Πώς ‘θα ξεπληρώσουμε το χρέος μας’; Λένε πολλοί: «Ως τότε, ποιος ζει και ποιος πεθαίνει!…». Άλλοι πάλι εναποθέτουν στα χέρια του… Θεού την τύχη τους, λέγοντας πως… ‘έχει ο Θεός’, κι ίσως μ’ αυτό να εννοούν πως αφού έχει Αυτός, σίγουρα θα δώσει και σ’ εκείνους. Εν πάση περιπτώσει, αυτό που φαίνεται πως έχει σημασία, δεν είναι η κατάστασή μας μετά τη Γιορτή, αλλά κατά τη διάρκειά της τότε όλα πρέπει να είναι τέλεια, μετά… βλέπουμε.

  

Έτσι, για πολλούς, η Γιορτή καθίσταται μια πρόκληση τελειότητας και, όπως είναι φυσικό, αν επιθυμούμε να είμαστε τέλειοι και άψογοι στα πάντα, αν νομίζουμε πως αυτό είναι εφικτό να συμβεί μέσα σ’ αυτόν τον ατελή κόσμο, διαρκώς υποφέρουμε, αγχωνόμαστε και κουραζόμαστε, χωρίς τελικά να είμαστε σε θέση να χαρούμε μ’ αυτά που έχουμε και μ’ αυτό που είμαστε, χωρίς να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ‘γιορτάζει’ αν δεν αντιστοιχεί στο ‘μοντέλο των απαιτήσεών μας’ ή των ‘απαιτήσεων’ των άλλων….

  

Κι όμως, η Γιορτή δεν είναι εφιάλτης, δεν θα έπρεπε να είναι εφιάλτης. Αυτό που δεν μπορούμε να ζήσουμε καθημερινά, και προσπαθούμε να το ζήσουμε μέσα σε λίγες μέρες ή σε λίγες ώρες, δεν είναι Γιορτή πρόκειται για εμμονή στην ψευδαίσθηση ή για το αδύναμο όνειρο των σκιών μας… Η ‘μαγεία των Χριστουγέννων’ ας γίνει μια φωτεινή καθημερινότητα.

  Χριστίνα Αρνή