Να λοιπόν που η Παγκόσμια Τράπεζα είδε τη φτώχεια με ένα άλλο μάτι. Η είδηση επισημαίνει: «εκεί που οι περισσότεροι από εμάς θα έβλεπαν στέρηση και ανέχεια, οι αναλυτές του πανίσχυρου οργανισμού βλέπουν μια αναξιοποίητη αγοραστική δύναμη». («Ελευθεροτυπία», 22.3.07, σελ. 17). Πρόκειται για περισσότερους από 5 δισεκατομμύρια ανθρώπους του πλανήτη μας που το ημερήσιό τους εισόδημα φτάνει από ένα μέχρι οχτώ δολάρια. Η σχετική μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας βλέποντάς τους ως σύνολο αναγνωρίζει μια αγοραστική δύναμη περίπου 5 τρισ. δολαρίων, ενώ παράλληλα σημειώνει πως οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τις απαγορευτικές τιμές βασικών αγαθών, όπως το νερό και το ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ ανάλογα είναι και τα επιτόκια των δανείων που τους χορηγούνται. Η ενδιαφέρουσα είδηση καταλήγει πως το σαφές μήνυμα της μελέτης είναι «προσφέρετε στους φτωχούς αγαθά και υπηρεσίες καλύτερης ποιότητας και χαμηλότερης τιμής και δεν θα χάσετε»!

Πρόκειται για μια διαφορετική αντιμετώπιση της φτώχειας και των φτωχών ανθρώπων που κατά τη γνώμη μας υποκρύπτει στην προέκτασή της ίσως και το μήνυμα πως η καταπολέμηση της φτώχειας δεν αφορά και δεν συμφέρει μόνο τους πληττόμενους ανθρώπους συμφέρει και τις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο, γιατί αυξάνει ανάλογα τις δυνατότητες της αγοράς. Μπορεί το κίνητρο για τις επιχειρήσεις να είναι το κέρδος, αλλά το αποτέλεσμα για τους φτωχούς θα είναι ένα βήμα προς την επίτευξη της επιβίωσης. Θα πουν κάποιοι πως ταυτόχρονα είναι και μια νέα μορφή εκμετάλλευσης. Ναι, αλλά που τους επιτρέπει να επιζήσουν, να ζήσουν και να επανεξετάσουν τη διαχείριση της ζωής τους, των σχέσεών τους, των συνθηκών τους και αυτών των συνθηκών εκμετάλλευσης.

Και, πάντως, περισσότερο απ’ όλα, εμπεριέχει σπέρματα μιας δυναμικής (και όχι στατικής) αντιμετώπισης του προβλήματος της φτώχειας*. Οι φτωχοί από αντικείμενα εκμετάλλευσης ή ελεημοσύνης γίνονται (όσο γίνονται) κι αυτοί ένα κομμάτι (παράγων;) της παγκόσμιας οικονομίας. Κι αναγνωρίζεται, πολύ έμμεσα και αδιόρατα έστω, αλλά είναι κι αυτό μια πρόοδος, πως το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα έχει ανάγκη και τους φτωχούς... Το όλο πρόβλημα αρχίζει να παίρνει τη θέση του ως πρόβλημα του συστήματος. Δεν είναι μόνο θέμα συμπόνιας η δικαιοσύνη είναι και θέμα ισορροπίας, χωρίς την οποία ένα σύστημα, αργά ή γρήγορα, καταρρέει και συμπαρασύρει και τους αδύνατους και τους ισχυρούς.

Ο δρόμος μέχρι να αντιμετωπισθούν οι φτωχοί ως άνθρωποι ισότιμοι που έχουν κι αυτοί δικαίωμα για ίσες ευκαιρίες στη ζωή είναι μακρύς, αλλά περνάει από κάποια σκαλοπάτια αλλαγής και της κοινωνίας και των ίδιων.

Λάμπρος Κουλελής

Ημερομηνία καταχώρησης: 5.4.2007

*Δείτε και το άρθρο με τίτλο  Η πολιτική για τη φτώχεια και η δημιουργικότητα του ανθρώπου