Κίμων Θεοδωρόπουλος 

Από τις εφημερίδες, το ραδιόφωνο και τις τηλεοράσεις, ενημερωνόμαστε για τα παρακάτω στοιχεία που αφορούν τη χώρα μας:

* Αχαλίνωτες οι τιμές στην αγορά. Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα έφτασε στο τέλος του 2007 στο 3.9%.

* Στην 14η θέση κατατάσσεται η Ελλάδα μεταξύ των 15 χωρών της ευρωζώνης, με βάση την αγοραστική δύναμη που έχει το ετήσιο εισόδημα των πολιτών της, σύμφωνα με στοιχεία της εφετινής έρευνας του Economist.

* Μια θέση ανάμεσα στις έξη ακριβότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διεκδικεί η χώρα μας, σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες του Ινστιτούτου Καταναλωτών.

* Έρευνα της βρετανικής Mercer Human Resource Consulting δείχνει ότι στην παγκόσμια κατάταξη της ακρίβειας, η χώρα μας σκαρφάλωσε 30 ολόκληρες θέσεις, από την 59η στην 29η, ξεπερνώντας πόλεις όπως η Μπαρτσελόνα και το Λος Άντζελες.

* Τριπλασιάστηκε το χρέος του Δημοσίου στα Ταμεία.

* Η εισφοροδιαφυγή εκτινάχθηκε στο 25%.

* Τα επιχειρηματικά κέρδη αυξήθηκαν στην Ελλάδα το 2006 κατά 60%, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη.

* Η Ελλάδα κατέχει μια από τις υψηλότερες θέσεις μεταξύ των χωρών μελών της ευρωπαϊκής ένωσης στο κόστος της γραφειοκρατίας, 6,8 % του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, ή 15 δις ευρώ!

* Την τρίτη θέση στις άεργες νέες γυναίκες κατέχει η Ελλάδα, στην Ευρώπη των 27.

* Στην τρίτη θέση των πιο απαισιόδοξων, και πάλι στην Ευρώπη των 27, κατατάχθηκαν οι 'Ελληνες.

* Στην πρώτη θέση στη διαφθορά των πολιτικών κομμάτων. Το ίδιο στα ΜΜΕ και στην Εκπαίδευση.

Η παράθεση των παραπάνω αριθμητικών στοιχείων αποδεικνύει για μια ακόμα φορά ότι η ευημερία των "λόγων" δεν ταυτίζεται με την ευημερία των αριθμών, όσο κι αν προσπαθούν κάποιοι για να μας πείσουν για το αντίθετο. Γιατί, αν τα λόγια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διαμορφώσουν και να συντηρήσουν μια ψευδαισθητική κατάσταση, οι αριθμοί δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο, και αν αυτό γίνεται κάποιες φορές (επειδή και οι αριθμοί μπορούν εύκολα να παραποιηθούν), αυτή η κατάσταση ποτέ δεν διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το θέμα, όμως, είναι ότι μέχρι η πλειοψηφία των πολιτών να συνειδητοποιήσει το πραγματικό περιεχόμενο των αριθμών, και να προχωρήσει σε αντίστοιχες επιλογές, δράσεις και αλλαγές, τα λόγια τα οποία συντηρούσαν την προηγούμενη ψευδαισθητική πραγματικότητα έχουν πλέον κατάλληλα αλλάξει, για να διαμορφώσουν τη νέα ψευδαίσθηση στην οποία θα σπεύσουν ανακουφισμένοι να ενταχθούν όλοι εκείνοι που μέχρι πριν λίγο ασφυκτιούσαν μέσα στην προηγούμενη.

Οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι μάρτυρες της πραγματικότητας. Αλλά η ισχύς τους δεν κρύβεται τόσο στο ποσοτικό μέτρο που αντιπροσωπεύει ο καθένας χωριστά, όσο στον ποιοτικό τους χαρακτήρα, ο οποίος προκύπτει από τη μεταξύ τους σχέση. 'Αλλωστε οι αριθμοί πάντα εμφανίζονται σε ομάδες, και ποτέ ένας αριθμός από μόνος του δεν μπορεί να περιγράψει ένα πλήρες νόημα. Γίνεται, επομένως, κατανοητό ότι οι αριθμοί υποδηλώνουν ποιότητες των συλλογικών υποστάσεων, ή με άλλα λόγια, λειτουργούν ως συλλογικές οντότητες. Οι αριθμοί αποτελούν έκφραση της ποιότητας της δομής και των δυναμικών ρευστών που ζωοποιούν μια συλλογικότητα.

Από αυτή την άποψη, οι παραπάνω αριθμητικές σχέσεις, φανερώνουν ξεκάθαρα ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά από όσο παραδέχονται οι συμμετέχοντες στην πολιτική ζωή της χώρας, και ότι η συλλογική μας υπόσταση και πορεία, ως κράτος και ως έθνος, περνάει μια περίοδο βαθιάς και ουσιαστικής κρίσης.

Από την άλλη μεριά, πρέπει να αναγνωρίσουμε, ότι ως κράτος, ως έθνος, αλλά και ως ανθρωπότητα, στην πραγματικότητα δεν υστερούμε τόσο στο ποσοτικό μέτρο, όσο στην επίγνωση της ποιοτικής κατάστασης και στη διαχείρισή της. Πρέπει να αναγνωρίσουμε, ακόμα, ότι η προσπάθειά μας για την επίλυση των σχετικών προβλημάτων χαρακτηρίζεται από ασαφή μέτρα ποσότητας, αλλά από καμιά κοινή συλλογική αντίληψη.

Οι φυσικοί πόροι της Γης αρκούν για να θρέψουν άλλα τόσα δισεκατομμύρια ανθρώπων, και το ίδιο ισχύει και για το νερό, τον αέρα και την ενέργεια. Το ίδιο ισχύει και για τα σχολεία και τα νοσοκομεία. Το θέμα είναι στη διαχείριση αυτών των πόρων. Στην κατανομή του πλούτου. Στην ποιότητα του νερού και του αέρα. Στο είδος της ενέργειας που χρησιμοποιούμε και στη χρήση της. Στο περιεχόμενο των αντικειμένων στα οποία εκπαιδεύονται οι νέοι στα σχολεία. Στις υπηρεσίες που προσφέρονται στα νοσοκομεία.

Ας αντιληφθούν, επομένως, οι κυβερνώντες, ότι το πρόβλημα δεν είναι στο μέγεθος των αριθμών τους οποίους διαχειρίζονται, αλλά στη μεταξύ τους σχέση, και ας αναζητήσουν εκεί τις λύσεις στα μεγάλα και κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.

Το ίδιο μπορούμε να δούμε να ισχύει και στην προσωπική μας ζωή. Η ποσότητα δεν είναι ποτέ "επαρκής". Οι "πόροι" πάντα "υστερούν". Οι αριθμητικές σχέσεις, όμως, τι φανερώνουν; Αν η αλήθεια μάς ενδιαφέρει, αν η πραγματικότητα θέλουμε να είναι το πεδίο δράσης μας, και όχι τα κάθε λογής ψευδαισθητικά καταφύγια, τότε ας στραφούμε προς τον κόσμο που ανοίγεται μπροστά μας όταν εστιαστούμε στις σχέσεις που συνδέουν τα διάφορα μέτρα μεταξύ τους: πόσο τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού έχει σήμερα πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό, πόσο τοις εκατό ζει με λιγότερα από 2 - 3 δολάρια την ημέρα, πόσο τοις εκατό των βρεφών πεθαίνουν από ασιτία πριν προλάβουν να μεγαλώσουν, πόσο τοις εκατό των παιδιών στερούνται της στοιχειώδους σχολικής εκπαίδευσης, πόσο τοις εκατό των κατοίκων των ανεπτυγμένων χωρών πάσχουν από κατάθλιψη; Ο κατάλογος μπορεί να γίνει πολύ μεγάλος, και πολύ "ενοχλητικός". Αλλά δεν θα υπάρξει κανένα όφελος από αυτόν, αν δεν αποφασίσουμε να μετακινηθούμε γοργά και σταθερά από την ψευδαίσθηση του απομονωμένου ανθρώπου που ζει και βιώνει τον κόσμο χαμένος μέσα στην ασυνείδητη μάζα, προς την πραγματικότητα του εξατομικευμένου ανθρώπου που ζει και βιώνει τον κόσμο ως ώριμο και υπεύθυνο μέλος μιας συνειδητοποιημένης συλλογικότητας.

Ημερομηνία καταχώρησης: 23.2.2008