'Οταν ο πειρασμός μπορεί να γίνει συνεργάτης...

Σάββατο, 12 Ιανουάριος 2008 19:09

Πιστοί στην Ελληνική Παράδοση του Γνώθι σ' αυτόν, που ποτέ δεν γνωρίζουμε σε ποια βάθη της ύπαρξης μπορεί να οδηγήσει το ανθρώπινο όν, έχουμε αποδυθεί σε έναν αγώνα αυτογνωσίας επισκιασμένο από τις επιτυχίες και τις νίκες των χριστιανών μυστικών και αγίων. Ανάμεσα λοιπόν σε αυτούς τους δυο πόλους της ανθρώπινης πορείας κινούνται οι ζωές που δύσκολα ξεφεύγουν από την απελπισία για την τελική έκβαση του αγώνα της σωτηρίας. Μέσα στις δυο τεράστιες αυτές μυλόπετρες το ανθρώπινο όν συνθλίβεται διαρκώς φέροντας το σύνολο των συσσωρευμένων τύψεων και ενοχών, των συσσωρευμένων αποτυχιών και των δυο πλευρών, ανά τους αιώνες. Οι επιτυχίες συνήθως περνούν απαρατήρητες ή τόσο διακριτικά και προσεκτικά ώστε ελάχιστοι μπορούν να αναγνωρίσουν το πέρασμά τους από τα γήινα μονοπάτια. Με σημαία το "καλό" και το "κακό" περνούν τα χρόνια μέσα στην άγνοια που δεν τολμά να πλησιάσει και να συμφιλιωθεί με την γνώση, η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει και στην Γνώση του εαυτού. Συνωστισμένοι στα αδιέξοδα της ύπαρξης αγνοούμε ή δεν τολμάμε να κοιτάξουμε, ακόμη και αν γνωρίζουμε, τις πραγματικές εξόδους προς την ευτυχία. Τι μπορεί τώρα πια να μας συγκλονίσει ώστε έστω και την τελευταία στιγμή να μετακινηθούμε από τις εξόδους κινδύνου στις πραγματικές εξόδους που δεν μπορούμε πια να ξεχωρίσουμε; Παραθέτω αυτούσιο ένα απόσπασμα από τον E.M. Cioran από το βιβλίο "Ο Πειρασμός του Υπάρχειν" που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Scripta 2007, το οποίο ακόμη και αν δεν μπορεί να δώσει την λύση, σίγουρα μπορεί να μας θυμίσει εναλλακτικές οδούς ύπαρξης. Θύματα μιας λογικής εξαιρετικά επεξεργασμένης και θεμελιωμένης δεν αναγνωρίζουμε, πέρα από αυτήν, πιθανότητες που υπήρξαν ή που πρόκειται να υπάρξουν για να διευρύνουν το πεδίο των ανθρώπινων ικανοτήτων.

"Οι άγιοι, θερμόαιμες ιδιοσυγκρασίες, που αρέσκονται στην ακρότητα της έκπτωσης και της καθαρότητας, στον ίλιγγο του βυθού και του ύψους, δεν βολεύονται ούτε στους συλλογισμούς ούτε στις δειλίες μας. Το να τους αντιμετωπίσουμε ως θεωρητικούς, διαπράττουμε τεράστιο λάθος. Εξαιρετικά αποχαλινωμένοι, εξαιρετικά ατίθασοι για να αρκεστούν στη θεωρία (η οποία προϋποθέτει αυτοέλεγχο, και συνεπώς μέτριο θυμικό), αν φιλοδοξούν να κατέλθουν μέχρι τα έγκατα των πραγμάτων, το διάβημα που τους οδηγεί εκεί δεν είναι ακριβώς «συλλογιστικό». Χωρίς καμιά εγκράτεια, χωρίς κανένα ίχνος στωικότητας στις χειρονομίες και στα λόγια τους, πιστεύουν ότι τους επιτρέπονται τα πάντα, περιδιαβαίνουν την αδιακρισία τους, διασχίζοντας τις καρδιές, τις οποίες αναστατώνουν επειδή αισθάνονται φρίκη για τη γαλήνη και δεν μπορούν να υποφέρουν μια ψυχή φτασμένη. Οι ίδιοι μάλλον θα καταδίκαζαν τον εαυτό τους παρά θα τον αποδέχονταν. Ας ακούσουμε πάλι την Ανζέλ ντε Φολίνιο: "Ακόμα κι αν όλοι οι σοφοί του κόσμου και όλοι οι άγιοι του παραδείσου με παραφόρτωναν με τις παραμυθίες και τις επαγγελίες τους, κι ο ίδιος ο Θεός με τα δώρα του, αν δεν άλλαζα εγώ η ίδια, αν δεν άρχιζε στο βάθος του εαυτού μου ένα νέο εγχείρημα, οι σοφοί, οι άγιοι κι ο Θεός, αντί να μου κάνουν καλό, θα εξωθούσαν πέρα από κάθε έκφραση την απελπισία μου, την φρενίτιδα, τη θλίψη και την τύφλωσή μου". Δεν θα έπρεπε, μπροστά σ' αυτές τις δηλώσεις και τις απαιτήσεις, να διαλύσουμε και τα τελευταία υπολείμματα της ορθοφροσύνης μας και να εκτιναχτούμε ως βάρβαροι προς τα «σκότη του φωτός»; Πώς να πάρουμε αυτήν την απόφαση όντας εγκάθειρκτοι στις αναπηρίες της σεμνότητας; Το αίμα μας παραείναι χλιαρό, οι ορέξεις μας υπερβολικά εξημερωμένες. Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να υπερβούμε τον εαυτό μας. Ακόμα και η τρέλα μας είναι υπερβολικά μετρημένη. Να γκρεμίσουμε τα διαφράγματα του πνεύματος, να το κλονίσουμε, να επιθυμήσουμε τον αφανισμό του -ιδού η πηγή του καινοφανούς! Ως έχει, παραμένει ατίθασο στο αόρατο και αντιλαμβάνεται μόνο αυτό που ήδη γνωρίζει. Για να ξανοιχτεί στην αληθινή γνώση, πρέπει να διαμελιστεί, να ξεπεράσει τα όριά του, να περάσει από το όργιο της εκμηδένισης. Η άγνοια δεν θα ήταν ο κλήρος μας εάν τολμούσαμε να υψωθούμε πάνω από τις βεβαιότητές μας, και απ΄ αυτήν τη δειλία, η οποία, εμποδίζοντάς μας να επιχειρήσουμε θαύματα, μας καταβυθίζει στους εαυτούς μας. Γιατί να μην διαθέτουμε την υπερηφάνεια των αγίων!

Αν αγρυπνούν και προσεύχονται, το κάνουν για ν' αποσπάσουν από τον Θεό το μυστικό της εξουσίας του. Δόλιες ικεσίες αυτών των εξεγερμένων, που γύρω τους περιφέρεται ο δαίμονας. Επιτήδειοι, υποκλέπτουν, κι απ΄ αυτόν, το μυστικό του, και τον αναγκάζουν να εργάζεται γι΄ αυτούς. Ξέρουν να επωφελούνται από την κακή αρχή (principe) που κατοικεί μέσα τους, για να εξυψώνονται. Όσοι καταρρέουν, το κάνουν με φιλαρέσκεια: πέφτουν όχι ως θύματα, αλλά ως συνεταίροι του Διαβόλου. 'Ολοι, σώοι ή χαμένοι, φέρουν ένα μη ανθρώπινο στίγμα, όλοι απεχθάνονται να επιβάλλουν όριο στα εγχειρήματά τους. 'Οταν παραιτούνται, η παραίτησή τους είναι πλήρης. Αντί, όμως, αυτό να τους μειώνει και να τους εξασθενίζει, βγαίνουν πιο ισχυροί από εμάς που διατηρούμε τα αγαθά που έχουν εγκαταλείψει. Αυτοί οι κεραυνοβολημένοι γίγαντες στην ψυχή και στο σώμα μάς τρομάζουν. Ατενίζοντάς τους, αισθανόμαστε ντροπή που είμαστε μόνο άνθρωποι και τίποτε παραπάνω. Κι αν με τη σειρά τους, μας κοιτάζουν αυτοί, αποκωδικοποιούμε τα λόγια που εμπνέει στην ευσπλαχνία τους η μετριότητά μας: "Φτωχά πλάσματα που δεν έχετε το κουράγιο να γίνετε μοναδικά, να γίνετε τέρατα". Πράγματι, ο Διάβολος εργάζεται γι' αυτούς και δεν είναι άσχετος με το φωτοστέφανό τους. Τι ταπείνωση για εμάς που συνθηκολογήσαμε άσκοπα μαζί του!".

Ημερομηνία καταχώρησης: 12.1.2008