Η σχέση μας με τον χρόνο PDF Εκτύπωση E-mail
Προβληματισμοί - Σκέψεις
Πέμπτη, 22 Ιούλιος 2010 13:08

Γεγονός είναι ότι διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία ο πλανήτης μαστίζεται από την έλλειψη και από διαφόρων ειδών στερήσεις. Έλλειψη οξυγόνου, έλλειψη νερού, έλλειψη τροφής, έλλειψη αγάπης, έλλειψη ανθρωπιάς. Σχέσεις χαρακτηρισμένες από έλλειψη και στέρηση με ποικίλους τρόπους και σε ποικίλες μορφές. Ανάμεσα στις σχέσεις με τις πολλαπλές στερήσεις αυτή που θα έπρεπε να διακρίνουμε είναι η σχέση με τον χρόνο και η ιδιαιτερότητα αυτής της σχέσης.

 

Ο άνθρωπος και ο χρόνος, μια σχέση από τον έρωτα μέχρι την αντιπαλότητα και την εχθρότητα. Μια σχέση ανεξερεύνητη καθώς ο ένας αγνοεί την ταυτότητα του άλλου και αισθάνεται μέσα σε αυτή την άγνοια το άγνωστο να γίνεται μέχρι και κατατρεγμός απέναντί του. Ο άνθρωπος, παρά την μακροχρόνια επιστημονική και φιλοσοφική μελέτη και αναζήτησή του, δεν έχει καταφέρει ακόμη να αγγίξει την φύση του χρόνου και γι’ αυτό αισθάνεται απορημένα έως και αμήχανα απέναντί του.

Χαρακτηριστικές φράσεις: “δεν μου φτάνει ο χρόνος”, “με κυνηγάει ο χρόνος”, “σκοτώνω τον χρόνο μου” όπως και πολλές άλλες βεβαιώνουν το ιδιόρρυθμο της σχέσης του ανθρώπου με τον χρόνο. Μια σχέση χωρίς στίγμα και ταυτότητα, με ένα άγνωστο παρελθόν και απροσδιόριστο μέλλον, που ωστόσο κάποια στιγμή θα πρέπει να διευκρινιστεί προκειμένου να φτάσει σε μια κάθαρση που θα αποκαταστήσει την σχέση στην υγιή και φυσιολογική της κατάσταση.

 

Ο εγκέφαλος, στην περίπτωση αυτή, όπως και σε πολλές άλλες, έχει υποκαταστήσει την θέση της καρδιάς διαστρέφοντας την σχέση που ο άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει με το μυαλό, αντί να αφήσει την καρδιά να παίξει σωστά τον ρόλο της.  Όσο η ανάλυση του χρόνου θα γίνεται με τον εγκέφαλο η φύση του θα παραμένει κρυφή και άγνωστη, καθώς, όπως και ο Ηράκλειτος υποστηρίζει η «φύσις κρύπτεσθαι φιλεί…».  

 

Αλλά και ο Γουίλιαμ Φώκνερ στο έργο του Βουή και Μανία δίνει μια διαφορετική άποψη για την σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο, που γίνεται μέσα από μηχανικά υποκατάστατα όπως το ρολόι.

 

«Ιουνίου 2α, 1910

Όταν η σκιά από την κάσσα του παραθύρου έκανε την εμφάνισή της, η ώρα είχε πάει μεταξύ εφτά και οχτώ, και τότε είχα ξαναμπεί στο εσωτερικό του χρόνου και άκουσα το ρολόι.  Ήταν του παππού και όταν ο πατέρας το ‘δωσε σ’ εμένα, είπε λάβε το μαυσωλείο πάσης ελπίδος και επιθυμίας.  Είναι συντριπτικότατα πιθανό πώς θα το εκμεταλλευτείς για να κερδίσεις την ‘εις άτοπον απαγωγήν’ της κάθε ανθρώπινης πείρας που είναι σε θέση να θεραπεύσει τις προσωπικές σου ανάγκες καθόλου επαρκέστερα απ’ όσο θεράπευσε τις ανάγκες τις δικές του ή του πατέρα του.  Σου το δίνω όχι για να θυμάσαι τον χρόνο, αλλά για να μπορείς να τον λησμονάς μια τόσο για ένα λεπτό, και να μην αναλώνεσαι σε απόπειρες να τον κατακτήσεις.  Επειδή καμία μάχη δεν κερδήθηκε ποτέ, είπε.  Ούτε και δόθηκε.  Το πεδίο της μάχης αποκαλύπτει στον άνθρωπο μόνο τη δική του αφροσύνη και τον απελπισμό του, και όσο για νίκη, είναι φαντασιοκοπία φιλοσόφων και ηλιθίων».  Και συνεχίζει παρακάτω: «Επειδή ο Πατέρας είπε τα ρολόγια σφαγιάζουν τον Χρόνο.  Είπε ο Χρόνος είναι νεκρός όσο ροκανίζεται στους τροχίσκους ενός ρολογιού. Και μονάχα όταν το ρολόι σταματήσει ανασταίνεται ο χρόνος».

Ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος να επιλέγει ανάμεσα στο αδιέξοδο ή στην αναγκαστική επανατοποθέτηση. Μια σχέση που πρέπει να αναθεωρηθεί όχι με τους όρους και τις προϋποθέσεις του μυαλού αλλά με τις ανάγκες και τις προσδοκίες της καρδιάς, γιατί ο άνθρωπος πρέπει να ζήσει, και όχι απλά πρέπει να ζήσει, αλλά πρέπει να ζήσει ευτυχισμένος.

 

 Γιώργος Τσαντάκης