Salvador Dali, Ο μύθος του σουρρεαλισμού Εκτύπωση
Πολιτιστικά - Ματιές στην τέχνη
Πέμπτη, 08 Μάρτιος 2007 11:54
Βυζαντινό Μουσείο
(Βασιλίσσης Σοφίας 22, τηλ. 210.7211027, 210.7232178)
'Εως 24 Μαρτίου 2007

Στην έκθεση παρουσιάζονται δώδεκα πρωτότυπα γλυπτά έργα από ορείχαλκο, δώδεκα πολλαπλά γλυπτά έργα από ορείχαλκο και 21 λιθογραφίες. Ο Νταλί είναι ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του 20ου αιώνα. Ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας, χαράκτης, δημιούργησε σχέδια, ταινίες, κοσμήματα και αντικείμενα κάθε είδους. 'Ενας καλλιτέχνης σε διαρκή αναζήτηση σύλληψης και έκφρασης.

Ο Σαλβαδόρ Νταλί γεννήθηκε το 1904 στο Φιγκουέρας, μικρή αγροτική πόλη της Καταλωνίας. Λίγα είναι τα έργα του, πορτρέτα ή συνθέσεις που στο φόντο τους δεν προβάλλει το καταλωνικό παραθαλάσσιο τοπίο ή τους βράχους της ακτής.

Η απώλεια της μητέρας του το 1921 προκάλεσε στον Σαλβαδόρ βαθειά θλίψη. Αργότερα θα έγραφε "'Επρεπε να κατακτήσω τη δόξα για να εκδικηθώ για την προσβολή που ο θάνατος της αγαπημένης μου μητέρας αποτέλεσε για μένα...". Τον ίδιο χρόνο γράφεται στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Μαδρίτης. Πειραματίζεται με διαφορετικά καλλιτεχνικά ρεύματα, συναναστρέφεται με τη Μαδριλένικη πρωτοπορία και συνδέεται με φιλία με τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και τον Λουί Μπουνιουέλ. Δύο χρόνια μετά αποβάλλεται από τη Σχολή γιατί αμφισβητεί την αξία των καθηγητών του. Το 1926, φθάνει στο Παρίσι και επισκέπτεται τον Πικάσο. "'Οταν έφτασα στο σπίτι του Πικάσο, στην οδό La Bo?tie, ήμουν τόσο συγκινημένος και γεμάτος δέος σαν να μου είχε παραχωρήσει ακρόαση ο Πάπας. 'Ερχομαι στο σπίτι σας πριν επισκεφθώ το Λούβρο". Το 1929 ο Μπουνιουέλ και ο Νταλί γυρίζουν μαζί την ταινία «Ο Ανδαλουσιανός σκύλος», ταινία η οποία σηματοδοτεί την πιο καθαρή εφαρμογή του υπερρεαλισμού στον κινηματογράφο. Ακολουθώντας κατ' αναλογία τη μέθοδο της αυτόματης γραφής, οι δύο καλλιτέχνες άντλησαν τις εικόνες της ταινίας από τα όνειρά τους. Στα γυρίσματα της ταινίας στο Παρίσι ο Νταλί γνωρίζεται με τους υπερρεαλιστές ή σουρεαλιστές. Στις αρχές του 1930, ο Νταλί επινοεί την παρανοϊκο-κριτική μέθοδο, όπως ο ίδιος την αποκαλεί, ένα είδος υπερρεαλιστικής τεχνικής με σκοπό την πρόσβαση στο ασυνείδητο.

Η επίδραση της εξέλιξης στην ψυχανάλυση και των θεωριών του Φρόυδ είναι φανερές. Περιγράφει συχνά τους πίνακές του «σαν ζωγραφισμένες με το χέρι φωτογραφίες των ονείρων».

Εξηγεί το 1935 την παρανοϊκο-κριτική μέθοδο στο κείμενό του «Η κατάκτηση του παραλόγου». "'Ολη μου η φιλοδοξία σε εικονογραφικό επίπεδο είναι να υλοποιήσω... εικόνες απτού παραλογισμού... εικόνες που προσωρινά δεν είναι ούτε ερμηνεύσιμες ούτε κατανοήσιμες από τα συστήματα λογικής διαίσθησης ή από τους ορθολογιστικούς μηχανισμούς...».

Το 1934 ο Νταλί αποχωρεί από το κίνημα του υπερρεαλισμού, διαφωνώντας μαζί τους κυρίως για πολιτικούς λόγους και παίρνοντας μαζί του την Γκαλά τη γυναίκα του ποιητή Πωλ Ελυάρ. Η Γκαλά υπήρξε η μούσα του, η γυναίκα του και η μάνατζέρ του ως το τέλος της ζωής της.

Ο Νταλί αναζητώντας συνεχώς, περνάει σε ένα νέο τύπο δημιουργίας. Η θρησκεία, οι επιστημονικές ανακαλύψεις, ο μυστικισμός του, επιδρούν στο έργο του. Για την μεταστροφή του στον μυστικισμό γράφει: «Η έκρηξη της ατομικής βόμβας στις 6 Αυγούστου 1945, μου προκάλεσε τεράστιο σοκ. Από τότε το άτομο έγινε κεντρικό σημείο της σκέψης μου... Θέλω να αντιληφθώ και να κατανοήσω τις κρυμμένες δυνάμεις και τους νόμους που διέπουν τα πράγματα, προφανώς για να κυριαρχήσω πάνω τους. Μια λαμπρή έμπνευση μού δείχνει ότι έχω ένα ασυνήθιστο όπλο στη διάθεσή μου για να διεισδύσω στην καρδιά της πραγματικότητας, τον μυστικισμό, με άλλα λόγια τη βαθειά διαισθητική κατανόηση αυτού που είναι, σε άμεση επικοινωνία με το όλον, απόλυτη ενόραση μέσω της χάρης της αλήθειας, μέσω της θεϊκής χάρης...».

Με την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο Νταλί και η Γκαλά εγκαθίστανται στης ΗΠΑ όπου και εργάζεται συνεχώς. Το 1941 γράφει την αυτοβιογραφία του "Η μυστική ζωή του Σαλβαδόρ Νταλί". Επιστρέφει στην Ευρώπη με το τέλος του πολέμου και στην Ισπανία του Franco.

Tην περίοδο 1960 - 1974 ο Νταλί αφοσιώθηκε στη δημιουργία του Θεάτρου Μουσείου Γκαλά - Σαλβαδόρ Νταλί, στο Φιγκουέρας. Ο Νταλί πέθανε στις 23 Ιανουαρίου 1989.

'Εμμη Πέτσιου

Ημερομηνία καταχώρησης: 8.3.2007